Skuadron 330 Pertahanan Udara TUDM

29 Maret 2018

Radar GM-400 miniatur (photo : TUDM)

Bagi memenuhi kekosongan liputan pengawasan radar di Malaysia Timur, dua unit pertahanan udara telah ditubuhkan iaitu Skuadron 340 Bukit Kubong, Labuan dan Skuadron 330 Kota Samarahan, Kuching. Kewujudan skuadron ini berperanan sebagai unit Control and Reporting Centre (CRC) di dalam menjalankan tugas-tugas pengawasan ruang udara Malaysia Timur  demi menjaga kedaulatan negara.

Sejarah penubuhan skuadron pertahanan udara di Sarawak telah bermula pada tahun 2000. Pada peringkat awal penubuhan, penempatan sementara Skn 331 telah ditubuhkan di  Pangkalan Udara Kuching sebagai sebuah unit Control Reporting Post (CRP). Pada awal penubuhan, Mej Alias bin Hassan TUDM telah dilantik sebagai Ketua Tim pendahulu Skn 331 dan skuadron ini beroperasi menggunakan radar S605H yang diterima dari Skn 340 TUDM Bukit Kubong pada 20 Jan 2000.

Proses pemasangan radar telah dilaksanakan di Pangkalan Udara Kuching dan pada 27 Jan 2000 Skn 331 telah beroperasi secara rasminya. Semua pembaikan serta senggaraan peralatan keseluruhan sistem radar S605H telah diserah serta dipertanggungjawabkan sepenuhnya kepada Bahagian Kejuruteraan, Tim Pendahuluan Skn 331, Pangkalan Udara Kuching.

Radar GM-400 (photo : Thales)

Perkembangan teknologi merupakan aspek yang penting di dalam sistem pertahanan dan Skn 331 juga tidak terlepas dari program permodenan aset sistem pertahanan udara negara. Pada 12 Okt 2010, perkhidmatan sistem radar S605H telah ditamatkan secara rasminya dan sistem radar GM 403 telah mengantikan sistem tersebut. Penubuhan Sistem Pertahanan Udara Nasional (SPUN) dibawah RMK-9 (2006-2010) telah memberi kesan yang positif kepada sistem pertahanan udara negara.

Melalui RMK-9, Kerajaan Malaysia telah meluluskan pelancaran Projek SOC 3, Kuching, Sarawak. Projek SOC 3 terdiri daripada 3 fasa merangkumi kompleks CRC, kawalan keselamatan, mess penempatan dan unit sokongan serta kompleks radar. Melalui Projek SOC 3, perolehan sistem Command & Control (C2) Sentry dan sebuah radar Ground Master 403 (GM 403) telah diperolehi melalui pembekal Thales Raytheon System (TRS) USA/FRA. Perolehan kedua – dua sistem telah ditandatangani pada 31 Jan 08 secara rundingan terus. Kedua-dua sistem C2 Sentry dan radar GM 403 berupaya untuk diintegrasikan dengan beberapa sensor radar TUDM, radar Jabatan Penerbangan Awam Malaysia (JPAM), penerimaan data AFTN (JPAM), Cross Tell MARDIS Skn 340 Bukit Kubong dan Forward Tell ADOC 1 Kuala Lumpur. Dibawah projek ini juga, kerajaan telah meluluskan perolehan radio baru (Rohde & Schwars) melalui syarikat Pembekal Alaf Baru.

Radar GM-400 (photo : Thales)

Selain itu, melalui RMK-9 pihak kerajaan telah meluluskan penyediaan talian data komunikasi radar dan Aerounautical Fixed Telecomunication Network (AFTN) dengan syarikat Telekom Malaysia Bhd. Permohonan dan pengambilan tanah dengan Kerajaan Negeri Sarawak untuk tapak infrastruktur bagi mendirikan Kompleks SOC 3 di Kota Samarahan dan Kompleks Radar TUDM di Gunung Ngili telah bermula pada 27 Mei 07 dan selesai dilaksanakan pada 30 Sep 09. Kontrak penyediaan  infrastruktur Fasa 1 telah dimeterai dengan Syarikat Wekajaya Sdn Bhd (WJSB) yang diberi tanggungjawab untuk membangunkan infrastruktur Fasa 1 Kota Samarahan.

Pelbagai cabaran dan rintangan telah dilalui di dalam mendirikan kompleks radar di Gunung Ngili dan ini memaksa pihak TUDM membuat keputusan untuk meletakkan sementara radar GM403 di Kompleks SOC 3 Kota Samarahan. Keputusan ini dibuat bersandarkan kepada keperluan operasi semasa yang mendesak dan pihak TUDM tidak lagi dapat menanggung kelewatan pengoperasian radar GM 403 ini.

Radar GM-400 (photo : Thales)

Pada 17 Mei 12, Sistem SENTRY Command and Control (C2)  telah selamat tiba di banggunan Operasi SOC 3. Sistem SENTRY C2 ini merupakan set sistem  pembelian kali kedua dimana sistem asal SENTRY C2 ini telah dipasang kekal di Skn 320 PU Kuantan. Sistem SENTRY C2 yang terdapat di bangunan operasi Kompleks SOC 3 Kota Samarahan ini secara rasminya mula beroperasi sepenuhnya pada 20 Feb 13.

Selain itu, Intergrasi data radar, radio, AFTN dan peralatan komunikasi lain menjadikan sistem SENTRY C2 serba lengkap di dalam melaksanakan tugas-tugas pengawasan ruang udara Wilayah Udara Timur. Perolehan peralatan-peralatan yang baru membolehkan SENTRY C2 mengekalkan tahap serviceability 100 peratus dari mula beroperasi sehingga sekarang.  Keupayaan sistem SENTRY C2 dan peralatan sokongan yang ada membolehkan Skn 330 melaksanakan pemantauan di Kawasan Tanggungjawab serta mampu terlibat secara langsung sebagai unit Control Reporting Centre  (CRC) di dalam eksesais-eksesais  yang diadakan di Wilayah Udara II seperti Eksesais Angsa 2014 dan Eksesais PARADISE 2015.

(AirTimes)